İnsanın doğasında mevcut bastırılmış bir davranış biçimi olan şiddet, genel olarak, sözcüklerde sert, katı davranış; azarlamada ve cezalandırmada aşırı gitme; inandırma ve anlaşma yerine kaba kuvvet kullanmak şeklinde tanımlanmaktadır.

Eğitim personeline yönelik şiddetle mücadele için, 64. Hükümet Eylem Plan 125. Eylem "Sağlık ve Eğitim Personeline Karşı Şiddeti Önlemek İçin Caydırıcı Önlemler Alınacaktır" maddesi kapsamında Milli Eğitim Bakanlığı İnsan Kaynakları Genel Müdürlüğü koordinesinde çalışmalar başlatılmıştır.

Bu kapsamda Bakanlığımızca izlenecek yol ve yöntemleri belirlemek üzere Temel Eğitim Genel Müdürlüğü, Ortaöğretim Genel Müdürlüğü, Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü, Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü, Din Öğretimi Genel Müdürlüğü, Rehberlik ve Denetim Başkanlığı ve Öğretmen Yetiştirme ve Geliştirme Genel Müdürlüğü temsilcilerinin katılımlarıyla bir dizi toplantı gerçekleştirilmiştir. Bu toplantılarda, Bakanlığımızca bu güne kadar yapılan çalışmaların neler olduğu ve bundan sonra yapılacak çalışmaların neler olacağı konuları görüşülmüştür. Yine çalışmalar kapsamında 81 il düzeyinde bilgi formları aracılığıyla şiddete ilişkin veriler toplanmıştır. Bu verilere ilişkin detaylı bilgi ve değerlendirmeler raporumuzun ileriki bölümlerinde yer verilmiştir.

Denetçiliğimizce de sürece ilişkin çalışmalar kapsamında, TÜİK İBBS-I'e (İstatistiki Bölge Birimleri Sınıflandırması) göre 12 il (İstanbul, Balıkesir, İzmir, Bursa, Ankara, Adana, Kayseri, Samsun, Trabzon, Erzurum, Van, Gaziantep) belirlenmiş ve bu illerde bulunan tüm ilköğretim, ortaöğretim ve liselerde görev yapan yönetici ve öğretmenlere uygulanması amacıyla "şiddet" konulu bir anket geliştirilmiştir. Söz konusu anket anket@meb.gov.tr portalına yüklenmiş ve 24.10.2016-18.11.206 tarihleri arasında aktif olarak kalmıştır. Anketimiz belirtilen süre içerisinde 1900 okul müdürü ve 50753 öğretmen/yönetici tarafından doldurulmuştur. Elde edilen sonuçlar SPSS programı aracılığıyla çözümlenmiş ve analiz edilmiştir. Sonuçlardan bazılarına aşağıda yer verilmiştir.

Eğitim personeline yönelik şiddetin önlenmesi kapsamında alınacak bazı tedbirlere ilişkin öneriler raporumuzun öneriler bölümünde yer almaktadır. Bu önerilerin konu ile ilgili olarak toplumdaki farkındalığın artmasına katkı sağlayacağı düşünülmekte olup, bazılarına aşağıda yer verilmiştir.

? Okul ve kurumların kamuya açık alanlarında kameraların görmediği kör nokta kalmamalıdır. Gereken yerlerde ses kayıtlarının yapılması sağlanmalı, görüntülü ve sesli kayıtların yapıldığına dair ibarelerin herkes tarafından görülebilecek yerlere asılması gerekir. Kamera kayıtlarının en az saklanma süresi de mevzuatla düzenlenmelidir.

? Velilerin öğretmenlere yönelik uyguladıkları şiddetin cezai yaptırımları konusunda karşılıklı iletişimi de güçlendirecek bir anlayışla ulusal düzeyde kampanya yapılması sağlanmalıdır.

? Yürürlükteki disiplin mevzuatında güncelleme yapılmalıdır. Eğitim personeline yönelik şiddetin önlenmesi amacıyla Türk Ceza Kanunda gerekli düzenlemelerin yapılarak eğitim personeline yapılacak şiddetin cezalarının ağırlaştırılması, caydırıcı hale getirilmesi sağlanmalıdır.

? Özellikle psikolojik şiddet (mobbing) ile ilgili olarak okul ve kurumlarda önleyici politikalar geliştirmelidir. İşyerlerinde mobbing konusunda tehlikeleri anlatan broşürler dağıtılmalı, öğretmen ve yöneticilere yönelik eğitim ve bilgilendirme çalışmaları yapılmalıdır.

? Okul aile birlikleri ile işbirliği içerisinde velilere, ailelere yönelik bilgilendirme amaçlı okul ile iletişimi güçlendirecek seminer ve paneller düzenlenmelidir. Bu seminerlerde Millî ve manevi değerler, insan ilişkileri, görgü kurallarına yer verilmelidir. Okul ve kurumlarda eğitim personeline şiddet konusunda farkındalığa katkı sağlayacak afiş ve tabelalar konulması fayda sağlayabilir.

? Okul ve kurumlarda personele yönelik şiddetin izleme ve değerlendirmesi için Sağlık Bakanlığı "Beyaz Kod2" sistemine benzer şekilde MEBBİS üzerinden veri takibi yapılabilecek bir sistem kurulmalıdır.

? TV, sinema ve tiyatro eserlerinde eğitim çalışanlarının saygınlığı artırılmalı, eğitimde şiddeti sosyal dışlama yoluyla baskılayan mesajların verilmesi sağlanmalıdır.

? Şiddet olayı sonrasındaki muhtemel hukuki sürecin işleyişine ilişkin tedbirler alınmalı, personel mağduriyeti en aza indirilmelidir. Hukuki yardım sürecinin etkinliği artırılmalıdır.