İç Denetim Birimi Başkanlığı

Sıkça Sorulan Sorular

1. İç Denetim Nedir?


  • İç denetim, kamu idaresinin çalışmalarına değer katmak ve geliştirmek için kaynakların ekonomiklik, etkililik ve verimlilik esaslarına göre yönetilip yönetilmediğini değerlendirmek ve rehberlik yapmak amacıyla yapılan bağımsız, nesnel güvence sağlama ve danışmanlık faaliyetidir. Bu faaliyetler, idarelerin yönetim ve kontrol yapıları ile malî işlemlerinin risk yönetimi, yönetim ve kontrol süreçlerinin etkinliğini değerlendirmek ve geliştirmek yönünde sistematik, sürekli ve disiplinli bir yaklaşımla ve genel kabul görmüş standartlara uygun olarak gerçekleştirilir. İç denetim, iç denetçiler tarafından yapılır. Uluslararası İç Denetçiler Enstitüsü (IIA), iç denetim mesleğinin esas ve genel kabul görmüş meslek organizasyonudur. Bu enstitüye göre iç denetim, bir kurumun faaliyetlerini geliştirmek ve onlara değer katmak amacını güden bağımsız, objektif bir güvence ve danışmanlık faaliyetidir. İç denetim, kurumun risk yönetimi, kontrol ve yönetişim süreçlerinin etkinliğini değerlendirmek ve geliştirmek amacına yönelik sistemli ve disiplinli bir yaklaşım getirerek kurumun amaçlarına ulaşmasına yardımcı olur. Özetle iç denetim: Bir kurum ya da organizasyonda yürütülen iş ve işlemlerin, yönetimden farklı ve tarafsız bir gözle değerlendirilmesidir. Sunduğu güvence ve danışmanlık hizmetleri aracılığıyla kurumun amaçlarını gerçekleştirme fırsatlarını geliştirir, faaliyetleri geliştirme imkânlarını belirler ve riske maruz kalma düzeyini azaltmaya yönelik öneriler sunarak kuruma değer katar. İç denetim geleneksel teftiş ile karıştırılmamalıdır. Yönetici ve çalışanların hatalarını bulmaya değil, onları geliştirmeye ve onlara destek olmaya gayret eder. İç denetçiler kurumsal yönetim ilkeleri olan şeffaflık, sorumluluk, etik, hesap verebilirlik ve adaleti kurum genelinde yaymak, desteklemek ve tanıtmak misyonuna sahiptirler.

2. İç Denetimin Amacı Nedir?


  • Millî Eğitim Bakanlığının tüm faaliyetlerinin Türk Eğitim Sisteminin amaç ve politikalarına, kalkınma plânlarına, programlara, stratejik plânlara, performans programlarına ve mevzuata uygun olarak plânlanmasını ve yürütülmesini; kaynakların etkili, ekonomik ve verimli kullanılmasını, zamanında ve güvenilir bilgi üretilmesini, nesnel güvence sağlayarak kuruma değer katmayı amaçlamaktadır.

3. İç Denetim Hangi Mevzuat Uyarınca Kurulmuştur?


  • Kamu bürokrasisindeki İç Denetim Birimleri 5018 sayılı Kamu Malî Yönetimi ve Kontrol Kanunu'nun 63'üncü maddesi uyarınca üst yöneticiye (Bakanlıklarda Müsteşara) bağlı olarak 2005 yılından itibaren kurulmaya başlamışlardır. Millî Eğitim Bakanlığı İç Denetim Birimi Başkanlığı, Bakanlık Makamı'nın 29 Aralık 2006 tarihli ve B.08.0.MÜB.0.37.02.00/2221 sayılı Onayı ile kurulmuştur. İlk iç denetçiler 21 Şubat 2007'de görevlerine başlamışlardır. Milli Eğitim Bakanlığı İç Denetim Birimi Başkanlığı, Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin yürürlüğe girdiği Temmuz 2018'den itibaren Bakanlık hiyerarşisinde doğrudan Sayın Bakana bağlı olarak faaliyet göstermektedir.

4. İç Denetim Nereleri Denetlemeye Yetkilidir?


  • İç denetim; Millî Eğitim Bakanlığının merkez, taşra ve yurt dışı dâhil tüm birimlerinin işlem ve faaliyetleri, risk esaslı denetim plan ve programları kapsamında sistematik, sürekli ve disiplinli bir yaklaşımla, kamu iç denetim standartlarına uygun olarak denetlemekle yetkili ve sorumludur.

5. İç Denetimin Türleri Nelerdir?


  • İç denetimde uygunluk, performans, mali, bilgi teknolojisi ve sistem denetimi olmak üzere beş çeşit denetim uygulaması mevcuttur: Uygunluk denetimi: Bakanlığın faaliyet ve işlemlerinin ilgili kanun, tüzük, yönetmelik ve diğer mevzuata uygunluğunun incelenmesidir. Performans denetimi: Yönetimin bütün kademelerinde gerçekleştirilen faaliyet ve işlemlerin planlanması, uygulanması ve kontrolü aşamalarındaki etkililiğin, ekonomikliğin ve verimliliğin değerlendirilmesidir. Mali denetim: Gelir, gider, varlık ve yükümlülüklere ilişkin hesap ve işlemlerin doğruluğunun; mali sistem ve tabloların güvenilirliğinin değerlendirilmesidir. Bilgi teknolojisi denetimi: Denetlenen birimin elektronik bilgi sistemlerinin sürekliliğinin ve güvenilirliğinin değerlendirilmesidir. Sistem denetimi: Denetlenen birimin faaliyetlerinin ve iç kontrol sisteminin, organizasyon yapısına katkı sağlayıcı bir yaklaşımla analiz edilmesi, eksikliklerinin tespit edilmesi, kalite ve uygunluğunun araştırılması, kaynakların ve uygulanan yöntemlerin yeterliliğinin ölçülmesi suretiyle değerlendirilmesidir.

6. Danışmanlık Faaliyeti Ne Demektir?


  • Danışmanlık: Bakanlığın hedeflerini gerçekleştirmeye yönelik faaliyetlerinin ve işlem süreçlerinin değerlendirilmesi ve geliştirilmesine yönelik önerilerde bulunmak üzere gerçekleştirilir. Danışmanlık faaliyetleri, bir idari sorumluluk üstlenmeksizin yürütülen, icrai konularla ilgili görüş, eğitim, analiz, değerlendirme, performans göstergelerinin tespiti, kontrol öz değerlendirme, süreç tasarımı ve proje görevleri gibi idari faaliyetlere değer katmak, kolaylaştırmak, geliştirmek ve yol göstermek amaçlarıyla gerçekleştirilen hizmetlerdir.

7. Risk Esaslı Denetim Nedir?


  • Riskler, kurumun hedeflerinin gerçekleştirilmesini engelleyebilecek her türlü olay veya durumdur. Risk, etki ve olasılık cinsinden hesaplanır. Risk Yönetimi, kurumun amaçlarını gerçekleştirmek üzere makul bir güvence sağlamak amacıyla potansiyel olay ve durumları belirleme, değerlendirme, yönetme ve kontrol etme sürecidir. Risk odaklılık, denetim faaliyetinin odak noktasının geçmiş faaliyetlerden geleceğin yönetilmesine çevrilmesinin günümüzdeki ifadesidir. Riskler, oluşma sıklıklarına ve yaratacakları hasara göre ölçülürler ve uygun iç kontrol önlemleriyle minimize edilirler. Risk yönetimi, her türlü riskin tanımlanması, ölçülmesi ve giderilmesini kapsayan sistematik bir yönetim uygulamasıdır. Ayrıca, denetim kaynaklarının sınırsız olmadığı, denetlenecek birim faaliyetlerinin farklı risklerle karşı karşıya olduğu ve göreceli olarak farklı önem derecesine sahip olduğu varsayımlarına dayanır. Yıllık denetim planları risk odaklı olarak hazırlanır (Makro risk analizi). Burada, denetim önceliklerinin belirlenmesi ve denetim kaynaklarının en riskli faaliyetlerden başlatılması hedeflenir. Kurum için en yüksek riski oluşturan faaliyetler, coğrafi bölgeler, özel projeler, iş süreçleri; düşük riskli alanlara göre iç denetimin dikkatinin daha çok yoğunlaştığı alanlardır. Yüksek riskli alanlar, düşük riskli alanlara göre daha sık iç denetime tabi tutulur.

8. Risk Esaslı Denetimde Etki Kriterleri Hangileridir?


  • Risk esaslı denetimde göz önünde bulundurulan "etki" kriterleri beş adettir. Bunlar: Mali, yasal, itibar, performans ve sosyal etkidir. Mali Etki: Hata, süreçlerdeki karmaşıklık, işlemlerin yoğunluğu, varlıklara yetkisiz erişim, yolsuzluk gibi nedenlerle kurum finansal varlıklarında oluşabilecek potansiyel kayıplar. Yasal Etki: Tabi olunan mevzuata kasıtlı veya kasıtsız olarak uyulmamasından kaynaklanabilecek etki. İtibar Etkisi: Hata, ihmal, yolsuzluk, sahtekârlık meydana gelmesi, bilgi güvenliği ve gizliliğine uyulmaması durumlarında, Bakanlık imaj ve itibarı üzerinde oluşabilecek olumsuz etki. Performans Etkisi: Potansiyel risklerin gerçekleşmesi halinde faaliyetlerin etkililiği ve verimliliği üzerinde oluşabilecek etki. Sosyal Etki: Toplumun ve ihtiyaç sahiplerinin hakları, menfaat ve memnuniyet düzeyleri üzerindeki oluşabilecek etki.

9. Risk Esaslı Denetimin Olasılık Kriterleri Nelerdir?


  • Risk esaslı denetimin olasılık (riske açıklık) kriterleri: İç kontroller, süreçlerin ve işin karmaşıklığı, bilgi teknolojileri, insan kaynakları ve bütçe büyüklüğünden oluşmaktadır. İç Kontroller: Mevcut iç kontrollerin yetersizliğinden, iç kontrol sisteminin işlerliği ve etkililiği ile ilgili zayıflıklardan kaynaklanan riske açıklık. Süreçlerin ve İşin Karmaşıklığı: Kurumun süreçleri ve faaliyetlerinin karmaşık doğası nedeniyle işlemlerin istenildiği şekilde yürütülememesi, tamamlanamaması ya da hatalı olması nedeniyle oluşan riske açıklık. Bilgi Teknolojileri: Süreç uygulamaları ve iş akışlarında, yedeklemelerde, işlemlerin kayıt altına alınmasında ve yetkilendirmedeki otomasyon seviyesi. İnsan Kaynakları: İnsan kaynaklarının nicelik ve nitelik olarak uygunluğu ve yeterliliği. Bütçe Büyüklüğü: Bütçeyle verilmiş kaynakların büyüklüğünden kaynaklanan riske açıklık.

10. İç Denetim Raporları Hangi İlkelere Göre Yazılır?


  • İç denetim raporlarını kaleme alan iç denetçilerin uymakla yükümlü oldukları toplam dokuz ilke vardır. İç denetim raporlarının yazım ilkeleri şunlardır: Doğruluk, tarafsızlık, açıklık, ölçülebilirlik, kısalık, yapıcılık, tamlık, zamanlılık ve kararlılıktır (çözüm). Doğruluk: Raporun gerçeklere dayanmasını ifade eder. Bu amaçla rapora ait bilgiler, çalışma kâğıtları ve denetim bulgularının yer aldığı denetim dosyasından elde edilir. Tarafsızlık: Gözlem, tespit, sonuç ve önerilerin gerçeğe dayalı, çarpıtmadan uzak ve önyargısız olarak ortaya konulmasını ifade eder. Açıklık: Raporun yeterli bilgiyi anlaşılır şekilde ortaya koymasını ve gereksiz teknik ifadelerden kaçınılmasını ifade eder. Ölçülebilirlik: Yapılan testlerin, örneklemelerin ve yorumların mümkün olduğunca karşılaştırılabilir ve rakamsal olarak ortaya konulabilir olmasını ifade eder. Kısalık (Öz): Uzun anlatımdan ziyade konunun anlaşılabilir kısalıkta ortaya konulmasını ifade eder. Yapıcılık: Raporda kullanılacak ifade biçimi ve yapılan vurguyla ilgili olup, kişileri ve geçmişi eleştirmekten ziyade, sistemi değerlendiren ve iyileştirmeye yönelik ifadelerin seçilmesini kapsar. Tamlık: Raporun ayrıca bir açıklama ya da sözlü yorum gerektirmeyecek şekilde yazılmasını ifade eder. Zamanlılık: Raporun idareye değer katacak optimum bir zaman içerisinde düzenlenmesi ve sunulmasını ifade eder. Kararlılık (Çözüm): Raporun yapılan tespitler doğrultusunda, neyin nasıl düzeltilebileceğini gösteren önerileri içermesini ifade eder.

11. İç Denetçi Kimdir? Kimler İç Denetçi Olabilir?


  • İç denetçi, nesnel risk analizlerine dayanarak kamu idarelerinin yönetim ve kontrol yapılarını değerlendirir, kaynakların etkili, ekonomik ve verimli kullanılması bakımından incelemeler yapar ve önerilerde bulunur, harcama sonrasında yasal uygunluk denetimi yapar, idarenin harcamalarının, malî işlemlere ilişkin karar ve tasarruflarının, amaç ve politikalara, kalkınma planlarına, programlara, stratejik planlara ve performans programlarına uygunluğunu denetler ve değerlendirir, malî yönetim ve kontrol süreçlerinin sistem denetimini yapar ve bu konularda önerilerde bulunur, denetim sonuçları çerçevesinde iyileştirmelere yönelik önerilerde bulunur. İç denetçi, dürüst, gizliliğe özen gösteren, gereken mesleki bilgi ve deneyime sahip olan, denetim faaliyetlerinde ilgili mevzuata hâkim, öngörülen standart ve mevzuatı esas alan ve mesleki etik ilkelere bağlı kalarak kurum içerisinde denetim faaliyetini bağımsız ve objektif olarak yürüten denetim elemanıdır. İç denetçi kurumunda iki temel fonksiyonu yerine getirir: Güvence Hizmetleri (Denetim): İç denetçinin, bir kurum, faaliyet, fonksiyon, süreç, sistem veya bir başka unsur hakkında bağımsız görüş veya kanaat sunabilmek için, eldeki delilleri objektif bir şekilde değerlendirmesini içerir. Danışmanlık Hizmetleri: Tabiatı gereği tavsiye niteliğinde olup genellikle nitelik ve kapsamı da belirtilerek özel talep üzerine gerçekleştirilir. İç denetçi sayılan görevlerini, İç Denetim Koordinasyon Kurulu tarafından belirlenen ve uluslararası kabul görmüş kontrol ve denetim standartlarına uygun şekilde yerine getirir. İç denetçi, görevinde bağımsızdır ve iç denetçiye asli görevi dışında hiçbir görev verilemez ve yaptırılamaz. İç denetçiler, raporlarını doğrudan üst yöneticiye sunar. Bu raporlar üst yönetici tarafından değerlendirmek suretiyle gereği için ilgili birimlere gönderilir. İç denetçiler, bakanlıklar ve bağlı idarelerde, üst yöneticilerin teklifi üzerine Bakan, diğer idarelerde üst yöneticiler tarafından sertifikalı adaylar arasından atanır ve aynı usulle görevden alınır. İç denetçi olarak atanacakların, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 48 inci maddesinde belirtilenler ile aşağıdaki şartları taşıması gerekir: İlgili kamu idaresinin özelliği de dikkate alınarak İç Denetim Koordinasyon Kurulu tarafından belirlenen alanlarda en az dört yıllık yükseköğrenim görmüş olmak. Kamu idarelerinde denetim elemanı olarak en az beş yıl veya İç Denetim Koordinasyon Kurulunca belirlenen alanlarda en az sekiz yıl çalışmış olmak. Mesleğin gerektirdiği bilgi, ehliyet ve temsil yeteneğine sahip olmak. İç Denetim Koordinasyon Kurulunca gerekli görülen diğer şartları taşımak.

12. İç Denetçilerin Bağımsızlığı ve Tarafsızlığı Ne Anlama Gelir?


  • Bağımsızlık: İç denetçiler, iç denetim faaliyetine ilişkin görevlerini yerine getirirken bağımsız olarak hareket ederler. Bağımsızlık, iç denetçilerin denetimlerini standartlara uygun yürütebilmeleri için bir zorunluluktur. Bağımsızlık, yansız ve önyargısız görüşler sunma imkânı sağlar. İç denetçiler çalışmalarını özgürce ve tarafsız biçimde yürütebildikleri takdirde bağımsızdırlar. Bağımsızlık, objektifliği veya objektiflik görüntüsünü bozabilecek şartların dışında olmaktır. Objektifliğe yönelik tehditlere karşı, hem kişisel olarak iç denetçi, hem de kurum seviyesinde mücadele edilmelidir. Tarafsızlık: İç denetçiler, görevlerini yerine getirirken tarafsız davranır. İç denetçiler çalışmalarında, denetimin kalitesinden ödün vermeden, başkalarının düşünce ve telkinlerinden etkilenmeden kanaat oluşturur. İç denetçiler, daha önceden görev yaptıkları idari birimlerde bir yıl geçmeden iç denetim yapamazlar. Tarafsızlık, iç denetçilerin görevlerini, iş sonucunda çıkan ürüne gerçekten ve dürüst bir şekilde inanacakları ve bu ürünün kalitesinden önemli bir taviz vermeyecekleri şekilde yapmalarını sağlayan yansız bir zihinsel tutumdur. Tarafsızlık, iç denetçilerin, denetim konularına ilişkin karar ve yargılarını, başkalarınınkilere bağlamamalarını gerektirir.

13. İç Denetçilerin Uymakla Yükümlü Oldukları Meslek Ahlak ve Davranış Kuralları Nelerdir?


  • Meslek ahlâk kuralları; iç denetim mesleği ve uygulamasıyla ilgili ilkeler ile iç denetçilerden beklenen davranış tarzını tanımlayan davranış kurallarından oluşur. Meslek ahlâk kuralları, mesleğin serbestliğini ve bağımsızlığını zedelemeden herhangi bir etkiye veya baskıya maruz kalmadan denetim faaliyetinin layıkıyla yerine getirilebilmesini sağlayan değerler, prensipler ve yükümlülükler bütünüdür. Bu kurallar doğal olarak meslekle bağdaşmayan hususları ve bazı kısıtlayıcı-yasaklayıcı unsurları içinde barındırmaktadır. İç denetçiler sorumluluklarını etkili biçimde yerine getirebilmek için yüksek seviyede davranış standartlarına tabi olmalıdırlar. Meslek ahlâk kuralları, iç denetim hizmeti veren iç denetim birimi ve iç denetçileri bağlar. Kamu iç denetçi sertifikasına sahip olan veya iç denetçi adayı olanların bu kuralları ihlali halinde İç Denetim Koordinasyon Kurulu konuyu değerlendirir ve sonuçlandırır. İç denetçilerden aşağıdaki ilkelere uymaları beklenir: Dürüstlük: İç denetçilerin dürüstlüğü güven verir ve böylece vardıkları kanaat ve değerlendirmelere itimat edilmesine zemin oluşturur. İç denetçiler faaliyetlerini yürütürken: Doğruluk ve sorumluluk duygusuyla hareket eder. Hukuku gözetir, hukukun ve mesleğin gerektirdiği özel durum açıklamalarını yapar. Kanun dışı bir faaliyete bilerek ve isteyerek taraf olmaz veya iç denetim mesleği ve idare açısından yüz kızartıcı eylemlere girişmez. İdarenin meşru ve etik amaçlarına saygı duyar, katkıda bulunur. Aldıkları kararlarda kamu yararını göz önünde bulundurur. Tarafsızlık, Nesnellik, Bağımsızlık: İç denetçiler, yaptıkları denetimlerle ilgili bilgi toplarken, değerlendirirken ve raporlarken en üst düzeyde mesleki tarafsızlık sergiler. İç denetçiler ilgili tüm şartların değerlendirmesini adil ve önyargısız bir şekilde yapar ve kendisi veya diğerlerinin menfaatlerinden etkilenmez. İç denetçiler: Görev alanındaki sorunları ve konuları ele alma konusunda bağımsız ve tarafsızdır. Bağımsızlıklarını her türlü siyasi etkiden korur. Bireysel ya da kurumsal iç veya dış menfaat ve baskılara karşı durur. Denetlenen birim ve diğer taraflarca ileri sürülen bilgi ve görüşleri alır, ancak kararlarını özgür iradesiyle oluşturur. Denetim raporlarını doğru ve nesnel biçimde hazırlar. Değerlendirmelerinde tarafsızlığını ihlal eden veya ihlal edebilecek herhangi bir faaliyet veya ilişkinin içerisinde yer almaz. Bu durum, idarenin çıkarlarıyla çatışabilecek faaliyet veya ilişkiler için de geçerlidir. Denetçinin profesyonel yargılama yapmasını zedeleyen veya zedeleyebilecek hiçbir menfaat kabul etmez. Bildikleri halde açıklanmaması durumunda denetlenen faaliyete ilişkin raporun sıhhatini bozacak tüm önemli bulguları ortaya koyar. Gizlilik: İç denetçiler, denetim esnasında elde ettikleri bilgilerin gizliliğine saygı gösterir, hukuki ve mesleki zorunluluk olmadıkça bunları yayınlayamaz ve açıklayamaz. İç denetçiler: Görevleri sırasında elde ettikleri bilgilerin korunması ve kullanılması konusunda ihtiyatlı olur. Ancak, yasadışı olan veya ahlaki sayılmayan herhangi bir faaliyeti mevzuat gereği yetkili makamlara bildirir. Sahip oldukları bilgileri, kişisel menfaatleri için veya hukuka aykırı olarak ya da idarenin meşru ve etik amaçlarına zarar verebilecek tarzda kullanmaz. Yetkinlik (Ehil olma): İç denetçiler, iç denetim hizmetlerinin yürütülmesinde gereken bilgi, beceri ve tecrübeyi ortaya koyarlar. İç denetçiler: Sadece görevin gerektirdiği bilgi, beceri ve tecrübeye sahip oldukları işleri üstlenir. İç denetim hizmetlerini, kamu iç denetim standartlarına uygun bir şekilde yerine getirir. Kendi yeterlilik ve hizmetlerinin etkinlik ve kalitesini devamlı geliştirir.

14. İç Denetçi Çıkar Çatışmasından Kaçınmak İçin Neler Yapmalıdır?


  • İç denetçiler, denetlenen birime denetim dışında danışmanlık veya başka hizmetler veriyorsa, bu hizmetlerin çıkar çatışmasına yol açmamasına özen gösterir. İç denetçiler: Bu tür hizmetlerin yönetimin özgün yetki ve sorumluluk alanına girmediğinden emin olmalı ve bu konular kesinlikle denetlenen birimin yönetimine bırakılmalıdır. Bağımsızlık ve tarafsızlıklarını etkileyen veya etkileyebileceği varsayılan herhangi bir menfaati reddeder. Denetlenen birimin yöneticileri, personeli ve ilgili diğer taraflarla, bağımsız davranmasını tehdit eden, etkileyen veya etkileyebileceği varsayılan ilişkilerden kaçınır. Bu husus, idarenin çıkarlarıyla çatışan ilişki ve faaliyetleri de içerir. Resmi konumlarını özel amaçları için kullanmaz ve yolsuzluk riski içeren veya denetçilerin tarafsızlık ve bağımsızlıkları hakkında şüphe uyandıracak ilişkilerden kaçınır.

15. Etkili İç Denetim Raporlarının Üretilmesinde Sorumluluğu Bulunanlar Kimlerdir?


  • Kamuda iç denetçilerin hazırladıkları raporların nitelikli olması ve ciddiye alınması için zorunlu şartlar şunlardır: Kurumda iç denetim farkındalığının yüksek olması; iç denetçilerin yüksek motivasyonlu, adanmış ve çok çalışmayla sürekli yüksek performans göstermesi, yaratıcı, bilimsel, sorgulayıcı, etkili, dikkat çekici ve değişimin bayraktarlığını yapacak kalitede raporlar hazırlayabilmesi; yasal düzenlemelerin iç denetçilere mesleki güvence sağlamasının yanında mesleğe sadece nitelikli kişilerin girişini mümkün kılması.

16. İç Kontrol Nedir?


  • İç Kontrol: İdarenin amaçlarına, belirlenmiş politikalara ve mevzuata uygun olarak faaliyetlerin etkili, ekonomik ve verimli bir şekilde yürütülmesini; varlık ve kaynakların korunmasını, muhasebe kayıtlarının doğru ve tam olarak tutulmasını, malî bilgi ve yönetim bilgisinin zamanında ve güvenilir olarak üretilmesini sağlamak üzere; idare tarafından oluşturulan organizasyon, yöntem ve süreçle iç denetimi kapsayan malî ve diğer kontroller bütünüdür. İç kontrol bir amaç değil, idareyi hedeflerine ulaştırmak amacıyla kullanılan bir yönetim aracıdır; sadece form, belge ve el kitabı şeklindeki çalışmalar değil, teşkilatı, personeli ve yönetim tarzını da içeren, süreklilik arz eden ve sistematik bir nitelik taşıyan uygulamalar bütünüdür; merkezi kontrollerden ziyade yönetim sorumluluğuna dayalı yöntemlerin benimsenmesinin sonucudur; iç kontrol kişiler tarafından uygulanır; iç kontrol bir süreçtir; iç kontrol idarenin bütün görevlilerini kapsar; iç kontrol mali alanla sınırlı olmayıp, mali ve mali olmayan kontroller bütünüdür; COSO (The Committee of Sponsoring Organization) tarafından geliştirilen iç kontrol modeli Avrupa Birliği'nce benimsenmiştir. Türkiye'nin Kamu İç Kontrol Standartları 26 Aralık 2007 tarihli ve 26738 sayılı Resmî Gazete'de yayımlanmıştır. Kamu İç Kontrol Standartları; 5 bileşen, bu bileşenlerin altında 18 standart ve bu standartların altında toplam 79 genel şarttan oluşmaktadır.

17. Kamu Bürokrasisinde İç Kontrol Neden Önemlidir?


  • Çağdaş kamu yönetimleri için iç kontrol önemlidir çünkü: Standartlaşmış süreçler yardımıyla operasyonların etkililiğini ve verimliliğini artırır; alınan kararlarda kullanılan verinin doğruluğunu sağlar; kamuda saydamlığı ve hesap verebilirliği teşvik eder; yolsuzluğun önlenmesine ve tespitine yardımcı olur ve denetim için kanıt oluşturur.

18. İç Denetim ve İç Kontrol Arasındaki Farklar Nelerdir?


  • İç kontrol, bilginin doğruluğunu ve güvenirliğini sağlarken; iç denetim, bilginin doğruluğunu ve güvenirliğini test edip yönetime güvence verir. İç kontrol, plan, program ve mevzuata uygunluğu gerçekleştirirken; iç denetim, plan, program ve mevzuata uygunluğu kontrol eder. İç kontrol, etkililik ve verimlilik sağlarken; iç denetim, etkililik ve verimliliği teşvik ederek kuruma artı değer kazandırır. İç kontrol, başta yönetimce belirlenen hedeflere ve iç ve dış denetime hizmet ederken; iç denetim, risk esaslı denetim yapmak suretiyle bağımsız ve tarafsız analizlerle kuruma yardımcı olur. Özetle, iç kontrol iç denetimin başlangıcı, iç denetim de tüm kontrol sürecinin aynasıdır.

19. Uluslararası İç Denetim Sertifikaları Hangileridir?


  • İç denetçilerin meslekî gelişimleri için Uluslararası İç Denetçiler Enstitüsü IIA'in (The Institute of Internal Auditors) verdiği ve uluslararası geçerliliği bulunan unvan sertifikaları bulunmaktadır. Bunlar: CIA (Uluslararası İç Denetçi Sertifikası - Certified Internal Auditor): İç denetçiler için başlıca sertifikasyondur ve IIA'in tüm iç denetçilerin hedeflemesini ve sahip olmasını önerdiği unvandır. CIA sertifika sınavı, birçok dilde yapılmaktadır. Küresel olarak bir iç denetçinin sahip olması gereken bilgi, yetenek ve yetkinlikler ölçülmeye çalışılır. Kurumsal yönetişim, risk, meslekî uygulama çerçevesi, muhasebe, finans, genel işletme ve yönetim sınav konularını oluşturur. 2019 yılı sonu itibariyle Dünya'da 163.000'den fazla profesyonel denetçi bu unvana sahiptir. CGAP (Certified Government Auditing Professional - Kamu Denetçisi Sertifikası): IIA tarafından kamu kuruluşlarında denetim görevi yapanlar için geliştirilmiş bir programdır. CGAP sınavı, INTOSAI kamu denetim standartlarını temel alan sorulardan oluşmaktadır. Özelikle kamu kurumlarında denetim yapanlara özgü bilgi ve becerileri sınanır. Fon muhasebesi, kamu yararına yapılan transfer harcamaları, yasal gözetim, standartlar, yönetişim, risk - kontrol çerçevesi, kamu denetim uygulamaları, kamu denetim becerileri - teknikleri, kamu denetim ortamı sınav konularını oluşturur. Sertifikanın geniş kapsamı, kamu hizmetlerinin geliştirilmesinde ve kamuya hesap verilebilirlikle iç denetçinin rolü vurgulanır. CRMA (Risk Yönetimi Güvencesi Sertifikası - Certification in Risk Management Assurance): Organizasyonlardaki risk yönetimi ve yönetişim sürecinin yerindeliği ve verimliliği üzerine odaklanmaktadır. İç denetçinin ve risk yönetimiyle ilgili diğer bireylerin denetim komitelerine ve üst yönetime güvence sağlama ve danışmanlık konularında kendilerini kanıtlamaları için tasarlanmıştır. QIAL (İç Denetim Liderliğinde Yeterlik Sertifikası - Qualification in Internal Audit Leadership): Denetim fonksiyonuna, etkileme stratejisine ve organizasyonel performansa liderlik etme, görüş ve kavrayış sağlama, inovasyonu ve değişimi destekleme ve etik ve sosyal sorumluluğu özendirme gibi kilit alanlarda iç denetim yöneticilerinin veya denetim şirketi liderlerinin taşıması gereken liderlik yeteneklerine odaklanır. CCSA (Certification in Control Self Assessment - Kontrol Öz Değerlendirme Uzmanlığı Sertifikası): Amacı, gerçekleştirilmek istenen iş hedeflerine makul güvence sağlamak olan kontrol öz değerlendirme, İç kontrolün etkinliğinin incelendiği ve değerlendirildiği bir süreçtir. Başarılı kontrol öz değerlendirme uygulayıcıları için gerekli yeteneklerin belirlenmesine yardımcı olur. Risk ve kontrol modelleri alanlarında gereken bilgilerin edinilmesini sağlar. CFSA (Finansal Hizmetler Denetçisi Sertifikası - Certified Financial Services Auditor): IIA'in özellikle finansal hizmet kuruluşlarında denetim görevi yapan profesyoneller için geliştirdiği bir programdır. Finansal hizmetler denetimi, finansal hizmet ürünleri denetimi, finansal hizmet süreçleri denetimi ve yasal çerçeve sınav konularını oluşturmaktadır.

20. MEB İç Denetim Birimi Başkanlığının 2008-2019 Yılları Arasında Düzenlediği DENETİM RAPORLARI Hangileridir?


  • Millî Eğitim Bakanlığı iç denetçilerinin bugüne kadar ürettikleri denetim raporu sayısı 46'dır. Aşağıda bu raporların tamamı sunulmuştur. 1. 2008/1 Projeler Koordinasyon Merkezi Başkanlığı denetim raporu 2. 2008/2 İlköğretim Genel Müdürlüğü denetim raporu 3. 2008/3 Eğitim Teknolojileri Genel Müdürlüğü denetim raporu 4. 2008/4 Hizmetiçi Eğitim Dairesi Başkanlığı denetim raporu 5. 2008/5 İşletmeler Dairesi Başkanlığı denetim raporu 6. 2008/6 Yatırımlar ve Tesisler Dairesi Başkanlığı denetim raporu 7. 2008/7 Ankara İl Millî Eğitim Müdürlüğü denetim raporu 8. 2009/1 İnsan kaynakları yönetimi süreci iç denetim raporu 9. 2009/2 Strateji geliştirme süreci iç denetim raporu 10. 2009/3 Mevzuat ve hukuk işlemleri süreci iç denetim raporu 11. 2009/4 Öğretmene hizmet ve sosyal hizmetler süreci iç denetim raporu 12. 2009/5 Genel ortaöğretim okulları yönetim süreci iç denetim raporu 13. 2009/6 Burs ve yurt işlemleri süreci iç denetim raporu 14. 2010/1 Okul öncesi eğitim süreci iç denetim raporu 15. 2010/2 Personelin yurt dışı görevlere seçimi ve atanması süreci iç denetim raporu 16. 2010/3 Özel okullar süreci iç denetim raporu 17. 2010/4 Okulların güvenliği ve temizliği süreci iç denetim raporu 18. 2010/5 Cumhuriyet eğitim gezileri iç denetim raporu 19. 2010/6 Ücretsiz ders kitabı projesi süreci iç denetim raporu 20. 2010/7 Merkez teşkilat hizmet aracı temini ve kullanımı süreci iç denetim raporu 21. 2010/8 Açık öğretim lisesi işlemleri süreci iç denetim raporu 22. 2010/9 Özel dershaneler süreci iç denetim raporu 23. 2010/10 Eğitim araçlarının depolanması ve dağıtımı süreci iç denetim raporu 24. 2010/11 Okul kantinleri iç denetim raporu 25. 2010/12 Yaygın eğitim kurs işlemleri süreci iç denetim raporu 26. 2010/13 Bilim ve sanat merkezleri süreci (üstün yetenekli bireylerin eğitimi) 27. 2010/14 Bütçe uygulama süreci iç denetim raporu 28. 2010/15 İstatistik verilerin derlenmesi ve yayımlanması süreci iç denetim raporu 29. 2011/1 Eğitimi araştırma ve geliştirme süreci iç denetim raporu 30. 2011/2 Yatılı ilköğretim bölge okulları süreci iç denetim raporu 31. 2011/3 Bilişim hizmetleri süreci iç denetim raporu 32. 2011/4 Stratejik plan uygulama süreci iç denetim raporu 33. 2011/5 Mesleki ve teknik öğretim yönetimi süreci iç denetim raporu 34. 2011/6 Din öğretimi süreci iç denetim raporu 35. 2013/1 Yurtdışında öğrenim gören resmi burslu öğrenci işlemleri süreci inceleme raporu 36. 2013/2 Milli Eğitim Bakanlığında iç kontrol ve ön mali kontrol süreci sistem denetimi raporu 37. 2013/3 Milli Eğitim Bakanlığı merkez ve taşra teşkilatının yeniden yapılandırılması süreci sistem denetimi raporu 38. 2013/4 Bakanlık yatırım programları süreci sistem denetimi raporu 39. 2013/5 Yönetici seçme ve atama süreci sistem denetimi raporu 40. 2014/1 Yurt dışı yönetici atama süreci sistem denetimi raporu 41. 2014/2 Yurt dışı öğretmen görevlendirme süreci sistem denetimi raporu 42. 2014/3 Menkul mal alım, bakım ve gayrimenkul onarım ödeme süreçleri sistem denetimi raporu 43. 2014/4 Ders ücreti karşılığı görevlendirme süreci sistem denetimi raporu 44. 2014/5 Öğretmen atama ve yer değiştirme süreci sistem denetimi raporu 45. 2014/6 Sınav hizmetleri süreci sistem denetimi raporu 46. 2016/2 Ortaöğretimde ölçme değerlendirme uygulamalarının kazanımlarla uyum analizi

21. MEB İç Denetim Birimi Başkanlığının 2008-2019 Yılları Arasında Düzenlediği DANIŞMANLIK RAPORLARI Hangileridir?


  • Millî Eğitim Bakanlığı iç denetçilerinin bugüne kadar ürettikleri danışmanlık raporu sayısı 65'tir. Aşağıda bu raporların tamamı sunulmuştur. 1. 2012/1 Eğitimde imkân ve fırsat eşitliği 2. 2012/2 Öğretmenlerin mesleki gelişiminin desteklenmesi süreci 3. 2012/3 Fırsatları artırma teknolojiyi iyileştirme hareketi (FATİH) projesi inceleme raporu 4. 2012/4 Ortaöğretimde geçiş uygulamaları (öğrenci seçimi, kayıt kabul, nakil ve okul çeşitliliğinin azaltılması) 5. 2012/5 Örgün eğitimde okulu terk -izlenmesi ve önlenmesi süreci 6. 2012/6 Ders kitaplarının incelenmesi ve değerlendirilmesi süreci 7. 2012/7 Milli Eğitim Bakanlığı döner sermaye faaliyetleri 8. 2012/8 Eğitim denetiminde yeniden yapılandırma 9. 2012/9 Okul merkezli yönetim 10. 2012/10 Sosyal etkinlikler yönetmeliğinin uygulama süreci 11. 2014/1 Yürütülen eğitim hizmetleri ve temel mevzuatın uluslararası iyi uygulama örnekleri çerçevesinde gözden geçirilmesi 12. 2015/1 Okullarda yabancı dil öğretimi süreci 13. 2015/2 İmar planlamalarında okul arsa ve arazilerinin yerlerinin belirlenmesi ve bu yerlerin tahsis, terkin ve kamulaştırılması süreci 14. 2015/3 FATİH projesi kapsamında dağıtılan tablet ve akıllı tahtaların beklentileri karşılama düzeyi 15. 2015/4 Ülkemizde bulunan mültecilere yönelik eğitim hizmetleri süreci 16. 2015/5 Rehberlik ve araştırma merkezi işlemleri 17. 2015/6 Bakanlığın toplam derslik ihtiyacının belirlenmesi 18. 2015/7 Öğrenci başına eğitim maliyetlerinin belirlenmesi süreci 19. 2015/8 Öğretmen niteliklerinin arttırılması süreci 20. 2016/1 Okul servis işlemleri 21. 2016/4 Okullarda zararlı alışkanlıkların önlenmesine yönelik çalışmalar 22. 2016/6 Bakanlık izleme ve değerlendirme daireleri faaliyetlerinin uyumlaştırılması ve koordinasyonu 23. 2016/7 Z- Kütüphane uygulamaları 24. 2016/8 Mesleki eğitime teşvik ve yönlendirme- mesleki eğitimde alan ve dal seçimi 25. 2016/9 Reel sektörün ara eleman ihtiyacı - Türkiye Yeterlikler Çerçevesi 26. 2016/10 Okul ve kurumlarda sosyal, kültürel ve sportif faaliyetler 27. 2016/11 Eğitim personeline yönelik şiddetin önlenmesine yönelik çalışmalar 28. 2016/12 Terör kaynaklı sorunlar ve eğitime yansımaları 29. 2016/13 Öğrenci okul devamsızlıklarının analizi 30. 2016/14 Uluslararası program uygulayan ortaöğretim kurumları ve başarı durumları 31. 2016/15 Pedagojik açıdan alternatif sınıf dizaynları 32. 2017/1 Okullarda rehberlik hizmetlerinin etkinliği 33. 2017/2 Okul bazlı bütçe uygulamasına geçiş 34. 2017/3 Eğitimde, öğretmen ve yöneticilerin bireysel performans değerlendirmeleri 35. 2017/4 Uluslararası öğrenci değerlendirme programı (PISA) ve uluslararası matematik ve fen eğilimleri araştırması (TIMSS) süreci 36. 2017/5 Okul arsalarının tahsisi ve temini süreci 37. 2017/6 Okullarda, iş sağlığı ve güvenliği 38. 2017/7 Okullardaki disiplin olaylarının incelenmesi ve analizi 39. 2017/8 Zorunlu eğitimden erken ayrılma 40. 2017/10 Milli eğitim istatistiklerinin geçerlilik, güvenirlilik ve uluslararası standartlara uygunluğunun değerlendirmesi 41. 2017/11 Eğitim öğretim desteğinin etki analizinin yapılması 42. 2017/12 Okul yöneticilerini yetiştirme süreci (Atanan yöneticilerin yöneticilik formasyonu yönünde yetiştirilmesi) 43. 2017/14 YBO'ların güvenliği süreci 44. 2017/15 İl müdürlüklerinde görev tanımları 45. 2017/17 Fen liseleri dağılımı ve ihtiyaç analizi 46. 2017/18 Suriyeli çocuklara yönelik eğitim öğretim hizmetlerinin değerlendirilmesi 47. 2018/1 Aday öğretmenlerin adaylık dönemi uygulamaları ve asaleten atanmaları süreci 48. 2018/2 Milli Eğitim Uzmanlığının yapısal ve işlevsel açıdan analizi 49. 2018/5 Alanı kaldırılan ya da ders yükü azalması sebebiyle atıl duruma düşen öğretmenlerin istihdam edilebilirliklerinin araştırılması 50. 2018/8 Özel öğrenci barınma hizmetleri 51. 2018/9 İlkokul ve ortaokullarda ücretsiz ders kitaplarının beklentileri karşılama düzeyi 52. 2018/10 Çıraklık eğitiminde yapılan yeni düzenlemeler doğrultusunda gerçekleştirilen uygulamalar. 53. 2018/12 Destekleme ve yetiştirme kurslarının beklentileri karşılama düzeyi 54. 2018/13 Bakanlık merkez birimleri arasında yetki ve görev çatışmalarının incelenmesi 55. 2019/1 Öğretmenlik Meslek Kanunu tasarımı ve geliştirme süreci 56. 2019/2 Okul Gelişim Modeli tasarımı süreci 57. 2019/3 Okul yöneticiliğinin profesyonel bir uzmanlık alanı haline getirilmesi hazırlık ve geliştirme süreci 58. 2019/5 Mesleki ve Teknik Eğitim okullarında döner sermaye uygulamalarının iyileştirilmesi süreci 59. 2019/8 Örgün eğitimden açık öğretim ortaokulu ve açık öğretim lisesine geçişlerin değerlendirilmesi 60. 2019/9 Öğretmenlere yönelik lisansüstü mesleki gelişim programlarının hazırlık ve tasarım süreci 61. 2019/11 Yabancı dil öğretiminde yeni teknik ve uygulamaların tasarımı 62. 2019/12 Sözleşmeli ve ücretli öğretmenlik uygulamalarının analizi 63. 2019/13 Teknokentlerde fen lisesi kurulması süreci 64. 2019/14 Ortaöğretim kurumlarında yazılı sınav sorularının hazırlanması ve sınavların uygulanması süreçlerinin değerlendirilmesi 65. 2019/15 Millî Eğitim Bakanlığına bağlı resmi eğitim kurumlarında görev yapan öğretmenlerin iş yükü analizi Millî Eğitim Bakanlığı İç Denetim Birimi Başkanlığının 2008-2019 yılları arasında denetim ve danışmanlık faaliyetleri sonucunda düzenlediği toplam rapor sayısı 111'dir.

22. İç Denetim Standartları


  • KAMU İÇ DENETİM STANDARTLARI

    5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanununun 64 üncü maddesinde, “iç denetçi bu görevlerini, İç Denetim Koordinasyon Kurulu tarafından belirlenen ve uluslararası kabul görmüş kontrol ve denetim standartlarına uygun şekilde yerine getirir” hükmüne yer verilmiştir. İç Denetim Koordinasyon Kurulu, 8/7/2011 tarih ve 14 sayılı Kararıyla, Kamu İç Denetim Standartlarını belirlemiş bulunmaktadır. 5018 sayılı Kanun ve İç Denetçilerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik uyarınca, iç denetim yöneticileri ve iç denetçilerin bu Standartlara uymaları zorunludur. Kamu İç Denetim Standartlarının (Standartlar) belirlenmesinde, Uluslararası İç Denetçiler Enstitüsünün (IIA) “Uluslararası İç Denetim Mesleki Uygulama Standartları” esas alınmıştır. Standartlar, iç denetçilerin niteliklerini ve iç denetim faaliyetinde uygulanması gereken süreçleri belirlemektedir. Standartlar; iç denetimin uygulanmasına ilişkin temel ilkeleri tanımlamak, uygulamaya yönelik bir çerçeve oluşturmak, iç denetimin kalitesinin değerlendirilmesi için gereken ölçütleri belirlemek, kurumsal işlem ve süreçlerin gelişimini desteklemek suretiyle iç denetimin katma değerinin artırılmasını amaçlar. İç denetimin kalitesinin idarenin içinde ve dışında kabul görebilmesi için Standartların iç denetçiler tarafından iyi anlaşılması ve denetim faaliyetlerinin icrasında bu standartlara bağlı kalınması büyük önem taşımaktadır. Standartlarda öngörülmeyen durumlarda, Uluslararası İç Denetçiler Enstitüsünün (IIA) belirlemiş olduğu Uygulama Önerilerine uyulması tavsiye edilmektedir. Standartlar, nitelik standartları ve çalışma standartlarından oluşur. Nitelik standartları iç denetim faaliyeti ve iç denetçilerin sahip olması gereken özelliklere, çalışma standartları ise iç denetim faaliyetinin planlanması, yürütülmesi, raporlanması ve sonuçlarının izlenmesine yöneliktir. Güvence/denetim (G) ve danışmanlık (D) faaliyetlerine uygulanabilecek gereklilikleri gösteren Nitelik ve Performans Standartları, bir idaredeki iç denetim faaliyetlerinin bütününe tatbik edilmek üzere hazırlanmıştır. Standartlarda geçen üst düzey yönetici ifadesinden, idarelerin teşkilat kanunlarında gösterilen birimlerin (ana hizmet, yardımcı hizmet, danışma ve denetim gibi) en üst yöneticisinin anlaşılması gerekmektedir.

    NİTELİK STANDARTLARI

    1000- Amaç, Yetki ve Sorumluluklar İç denetim faaliyetinin amaç, yetki ve sorumlulukları, İç Denetimin Tanımına, Meslek Ahlak Kurallarına ve Kamu İç Denetim Standartlarına (Standartlar) uygun olarak her kamu idaresi için üst yöneticinin onayı ile çıkarılacak bir yönerge ile belirlenmek zorundadır. İç denetim yöneticisi, iç denetim yönergesini dönemsel olarak gözden geçirmek ve üst yöneticiye onay için sunmak zorundadır. 1000.G1 - İdareye sağlanan güvence hizmetlerinin niteliği iç denetim yönergesinde belirtilmek zorundadır. İdare dışındaki taraflara güvence hizmeti sağlanacaksa, bunun niteliği de yönergede açıklanmak zorundadır.

    1000.D1 - Danışmanlık hizmetlerinin niteliği, iç denetim yönergesinde belirtilmek zorundadır. 1010 – İç Denetim Tanımına, Meslek Ahlak Kurallarına ve Standartlara İç Denetim Birim Yönergesinde Yer Verilmesi İç Denetim Tanımına, Meslek Ahlak Kurallarına ve Standartlara uyma zorunluluğuna, iç denetim yönergesinde yer verilmek zorundadır. İç denetim yöneticisi, İç Denetim Tanımını, Meslek Ahlak Kurallarını ve Kamu İç Denetim Standartlarını üst yönetici ve üst yönetime açıklamalıdır. 

    1100 - Bağımsızlık ve Tarafsızlık İç denetim faaliyeti bağımsız olmak zorundadır ve iç denetçiler görevlerini yerine getirirken tarafsız davranmak zorundadır.

    1110 - İdare İçi Bağımsızlık İç denetim yöneticisi, doğrudan üst yöneticiye raporlama yapmak zorundadır.

    1110.G1 - İç denetim faaliyeti, iç denetimin kapsamının belirlenmesi, yürütülmesi ve sonuçlarının paylaşılması ve raporlanması hususunda her türlü müdahaleden uzak ve serbest olmak zorundadır.

    1111 – Üst Yöneticiyle Doğrudan İletişim İç denetim yöneticisi üst yönetici ile doğrudan iletişim ve etkileşimde olmak zorundadır. 1120 - Bireysel Tarafsızlık İç denetçiler, tarafsız ve önyargısız bir şekilde davranmak ve her türlü çıkar çatışmasından kaçınmak zorundadır.

    1130 - Bağımsızlık veya Tarafsızlığın Bozulması Bağımsızlığın veya tarafsızlığın fiilen bozulduğu veya bozulduğu izlenimi doğduğu takdirde, durum ilgili taraflara açıklanmak zorundadır. Bu açıklamanın kapsamı, bozucu etkenin niteliğine bağlıdır.

    1130.G1 - İç denetçiler, daha önce sorumlu olduğu faaliyetlere ilişkin denetim görevi yapmaktan kaçınmak zorundadır. Bir iç denetçinin son bir yıl içinde sorumlu olduğu idari bir faaliyet hakkında denetim hizmeti vermesinin, tarafsızlığını bozacağı varsayılır.

    1130.D1 - İç denetçiler, daha önce sorumlusu oldukları idari faaliyetlere ilişkin danışmanlık hizmeti verebilir.

    1130.D2 - İç denetçiler, önerilen danışmanlık hizmetleriyle ilgili bağımsızlıklarına ve tarafsızlıklarına zarar verecek hususlar söz konusu ise, görevi kabul etmeden önce danışmanlık hizmetini talep edene bu durumu açıklamak zorundadırlar.

    1200 – Yetkinlik, Azami Mesleki Özen ve Dikkat Görevler yetkin kişilerce, azami mesleki özen ve dikkatle yerine getirilmek zorundadır.

    1210 – Yetkinlik İç denetçiler, kişisel sorumluluklarını yerine getirmek için gereken bilgi, beceri ve diğer niteliklere sahip olmak zorundadır. İç denetim faaliyeti de kurumsal sorumluluklarını yerine getirmek için gereken bilgi, beceri ve diğer niteliklere sahip olmak veya bunları edinmek zorundadır.

    1210.G1 - İç denetçiler, görevin tamamını veya bir kısmını yapmak için gereken bilgi ve becerilerin veya diğer niteliklerin hepsine sahip değilse, iç denetim yöneticisi idare içindeki veya dışındaki uzmanlardan denetim görevinin hedeflerine ulaşmasını sağlamak üzere nitelikli tavsiye ve yardım temin etmek zorundadır.

    1210.G2 - İç denetçiler, suiistimal risklerini ve bu risklerin yönetilmesini değerlendirebilecek yeterli bilgiye sahip olmak zorundadır. Ancak iç denetçilerden esas görevi ve sorumluluğu suiistimalleri tespit etmek ve soruşturmak olan bir kişinin uzmanlığına sahip olması beklenmez.

    1210.G3 - İç denetçiler, verilen görevi yerine getirebilmek için kilit bilgi teknolojisi riskleri ve kontrolleriyle ilgili yeterli bilgiye ve teknoloji tabanlı denetim tekniklerine sahip olmak zorundadır. Ancak, bütün iç denetçilerin, asıl sorumluluğu bilgi teknolojileri denetimi olan denetçiler kadar uzmanlığa sahip olmaları beklenmez.

    1210.D1 - İç denetim yöneticisi, iç denetçilerin görevin kısmen veya tamamen gerçekleştirilmesi için gereken bilgiye, beceriye ve diğer niteliklere sahip olmadığı durumlarda, danışmanlık görevini reddetmek veya yeterli tavsiye ve yardımı temin etmek zorundadır.

    1220 - Azami Mesleki Özen ve Dikkat İç denetçiler, makul sınırlar içinde tedbirli ve ehil bir iç denetçiden beklenen beceriye sahip olmak ve azamî özen ve dikkati göstermek zorundadır. Azamî meslekî özen ve dikkat, hiç hata yapılmayacağı anlamına gelmez.

    1220.G1 – İç denetçiler, aşağıdaki hususları göz önüne alarak azamî meslekî özen ve dikkati göstermek zorundadır: • Görevin amaçlarına ulaşmak için gereken çalışmanın kapsamı. • Güvence prosedürlerinin tatbik edildiği konuların nisbî karmaşıklığı, gerekliliği veya önemi. • Yönetişim, risk yönetimi ve kontrol süreçlerinin etkililiği ve yeterliliği. • Önemli hata, suiistimal veya aykırılıkların olma ihtimali. • Güvence görevinin, potansiyel faydalarına karşı maliyeti.

    1220.G2 - İç denetçiler azamî meslekî özen ve dikkati gösterirken, teknoloji destekli denetim ve diğer veri analiz tekniklerini kullanmayı dikkate almak zorundadır.

    1220.G3 - İç denetçiler, amaçları, faaliyetleri veya kaynakları etkileyebilecek önemli risklere karşı dikkatli olmak zorundadır. Ancak, güvence faaliyetleri, azamî meslekî özen ve dikkatle uygulansa bile, tek başına bütün önemli risklerin teşhis edilebilmesini garanti etmez.

    1220.D1 - İç denetçiler bir danışmanlık görevi sırasında, aşağıdaki hususları göz önüne alarak azamî meslekî özen ve dikkati göstermek zorundadır: • Görev sonuçlarının niteliği, zamanlaması ve raporlanması da dahil danışmanlık hizmetini talep edenlerin ihtiyaç ve beklentileri. • Görev amaçlarına ulaşabilmek için gerekli çalışmanın boyutu ve nisbî karmaşıklığı. • Danışmanlık görevinin, potansiyel faydalarına karşı maliyeti.

    1230 - Sürekli Mesleki Gelişim İç denetçiler, mevcut bilgi, beceri ve diğer niteliklerini sürekli meslekî gelişimle arttırmak ve güçlendirmek zorundadır.

    1300 - Kalite Güvence ve Geliştirme Programı İç denetim yöneticisi, iç denetim faaliyetinin tüm yönlerini kapsayan bir kalite güvence ve geliştirme programı hazırlamak ve bunu sürdürmek zorundadır.

    1310 - Kalite Güvence ve Geliştirme Programının Gereklilikleri Kalite güvence ve geliştirme programı, hem iç hem de dış değerlendirmeleri içermek zorundadır.

    1311 - İç Değerlendirmeler İç değerlendirmeler; • İç denetim faaliyetinin performansının devamlı izlenmesini, • Öz değerlendirme (kendi kendini değerlendirme) yoluyla veya kurum içinde iç denetim uygulamaları hakkında yeterli bilgiye sahip kişilerce yapılan dönemsel gözden geçirmeleri kapsamak zorundadır.

    1312 - Dış Değerlendirmeler Dış değerlendirmelerin en az beş yılda bir, İç Denetim Koordinasyon Kurulu (Kurul) tarafından idare dışından nitelikli ve bağımsız bir gözden geçirme uzmanı veya ekibine yaptırılması zorunludur. İç denetim yöneticisi, üst yönetici ve Kurul ile aşağıdaki hususları tartışmak zorundadır: • Dış değerlendirme sıklığının arttırılmasına yönelik ihtiyaç. • Menfaat çatışması ihtimali de dikkate alınarak dış gözden geçirme uzmanı veya ekibinin bağımsızlığı. 

    1320 - Kalite Güvence ve Geliştirme Programı Hakkında Raporlama İç denetim yöneticisi, uygulanan kalite güvence ve geliştirme programının sonuçlarını üst yöneticiye ve Kurula iletmek zorundadır. Ayrıca, iç denetim yöneticisi, dış değerlendirme sonuçlarını bakanlıklar ve bağlı idarelerde bakana sunmak zorundadır.

    1321 - "Kamu İç Denetim Standartlarına Uygundur" İbaresinin Kullanılması İç denetim yöneticisi raporlamalarında, iç ve dış kalite değerlendirmelerini kapsayacak Kalite Güvence ve Geliştirme Programı sonuçlarının desteklemesi şartıyla, iç denetim faaliyetlerinin Kamu İç Denetim Standartlarına uygun olduğunu belirtebilir.

    1322 - Aykırılıkların Açıklanması İç Kalite Değerlendirmesi sonuçlarına göre; İç Denetimin Tanımına, Meslek Ahlak Kurallarına ya da Standartlara aykırılık, iç denetim faaliyetinin genel kapsamını ve faaliyetini etkilediği belirlendiğinde, aykırılık ve etkileri iç denetim yöneticisi tarafından üst yöneticiye ve Kurula açıklanmak zorundadır.

    ÇALIŞMA STANDARTLARI

    2000 - İç Denetim Faaliyetinin Yönetimi İç denetim yöneticisi, iç denetim faaliyetini, faaliyetin idareye değer katmasını sağlayacak etkili bir tarzda yönetmek zorundadır.

    2010 - Planlama İç denetim yöneticisi, idarenin hedeflerine uygun olarak, iç denetim faaliyetinin önceliklerini belirleyen risk esaslı planlar yapmak zorundadır.

    2010.G1 - İç denetim planı, en az yılda bir kez yapılan yazılı bir risk değerlendirmesine dayanmak zorundadır. Üst yönetici ile üst düzey yöneticiler bu sürece dahil edilerek görüşleri alınmak zorundadır.

    2010.G2 - İç denetim yöneticisi, üst düzey yöneticilerin görüş ve kanaatlerini almak, beklentilerini göz önünde bulundurmak zorundadır. Ayrıca, iç denetim planının hazırlanmasında, idarenin Stratejik Planı ile Kamu İç Denetimi Strateji Belgesinin dikkate alınması zorunludur.

    2010.D1 - İç denetim yöneticisi, danışmanlık görevinin risk yönetimini geliştirme, katma değer yaratma ve faaliyetleri geliştirme potansiyelini değerlendirerek, talep edilen danışmanlık görevlerini kabul etmeyi düşünmelidir. Kabul edilen bu görevler, iç denetim planına dahil edilmek zorundadır. 2020 - Bildirim ve Onay İç denetim yöneticisi, önemli değişiklikler de dahil, iç denetim faaliyetinin plan ve programları ile kaynak ihtiyaçlarını, gözden geçirme ve onay için üst yöneticiye bildirmek zorundadır. İç denetim yöneticisi, kaynak sınırlandırmalarının etkilerini de üst yöneticiye bildirmek zorundadır.

    2030 - Kaynak Yönetimi İç denetim yöneticisi, onaylı planın uygulanabilmesi için, iç denetim kaynaklarının uygun ve yeterli olmasını ve etkili bir şekilde kullanılmasını sağlamak zorundadır.

    2040 - Politika ve Prosedürler İç denetim yöneticisi, iç denetim faaliyetini yönlendirmek amacıyla politika ve prosedürleri belirlemek zorundadır.

    2050 - Koordinasyon İç denetim yöneticisi; aynı çalışmaların gereksiz yere tekrarlanmasını asgarîye indirmek ve işin kapsamını en uygun şekilde belirlemek amacıyla, dış denetim ile gerekli bilgileri paylaşmalı ve faaliyetleri koordineli şekilde sürdürmelidir.

    2060 - Üst Yönetici ve Bakana Raporlamalar İç denetim yöneticisi, iç denetim faaliyetinin amacı, görev, yetki ve sorumlulukları ve planın uygulama sonuçlarını üst yönetici ile bakanlıklar ve bağlı idarelerde bakana dönemsel raporlar halinde sunmak zorundadır. Bu raporlar, suistimal risklerini, yönetişim sorunlarını ve üst düzey yöneticiler ve üst yöneticinin ihtiyaç duyabileceği veya talep edebileceği diğer konuların da dahil olduğu önemli riskleri ve kontrol sorunlarını içermek zorundadır.

    2100 - İşin Niteliği İç denetim faaliyeti; sistematik ve disiplinli bir yaklaşımla, yönetişim, risk yönetimi ve kontrol süreçlerini değerlendirmek ve bu süreçlerin iyileştirilmesine katkıda bulunmak zorundadır.

    2110 - Yönetişim İç denetim faaliyeti, aşağıdaki hedeflerin gerçekleştirilmesi amacıyla yönetişim sürecini değerlendirmek ve iyileştirilmesi için gerekli tavsiyelerde bulunmak zorundadır: • İdare içinde gerekli etik değerlerin geliştirilmesi. • Etkili bir kurumsal performans yönetiminin ve hesap verebilirliğin sağlanması. • Risk ve kontrol bilgilerinin idarenin ilgili alanlarına iletilmesi. • Üst yönetici ve üst düzey yönetim ile iç ve dış denetçilerin faaliyetleri arasında işbirliğinin ve bunlar arasında gerekli bilgilerin paylaşımının sağlanması. 2110.A1 - İç denetim faaliyeti, idarenin etikle ilgili amaç, program ve faaliyetlerinin tasarımını, uygulanmasını ve etkililiğini değerlendirmek zorundadır.

    2110.A2 - İç denetim faaliyeti, idarenin bilgi teknolojileri yönetişiminin, idarenin strateji ve amaçlarını destekleyip desteklemediğini değerlendirmek zorundadır.

    2120 - Risk Yönetimi İç denetim faaliyeti; risk yönetimi süreçlerinin etkililiğini değerlendirmek ve iyileştirilmesine katkıda bulunmak zorundadır.

    2120.G1 - İç denetim faaliyeti, aşağıdaki hususları dikkate alarak, idarenin yönetişim süreçlerinin, faaliyetlerinin ve bilgi sistemlerinin maruz kaldığı riskleri değerlendirmek zorundadır: • Mali ve operasyonel bilgilerin güvenilirliği ve doğruluğu. • Programların ve faaliyetlerin etkililik ve verimliliği, • Varlıkların korunması. • Mevzuat, politika ve prosedürlere ve sözleşmelere uyum.

    2120.G2 - İç denetim faaliyeti, suiistimalin gerçekleşme ihtimalini ve idarenin suiistimal riskini nasıl yönettiğini değerlendirmek zorundadır.

    2120.D1 - İç denetçiler, danışmanlık görevleri sırasında, görevin amaçlarıyla ilişkili riskleri değerlendirmek ve diğer önemli risklere karşı dikkatli olmak zorundadır.

    2120.D2 - İç denetçiler, danışmanlık görevlerinden elde ettikleri risk bilgilerini, idarenin risk yönetim süreçlerini değerlendirmede kullanmak zorundadır.

    2120.D3 - İç denetçiler, risk yönetimi süreçlerinin kurulmasında veya geliştirilmesinde yönetime danışmanlık hizmeti verirken, “riskleri fiilen yönetmek suretiyle yönetim sorumluluğu almaktan” kaçınmak zorundadırlar.

    2130 - Kontrol İç denetim faaliyeti, kontrollerin etkililik ve verimliliğini değerlendirmek ve sürekli gelişimini teşvik etmek suretiyle, idarenin etkili kontrollere sahip olmasına yardımcı olmak zorundadır.

    2130.G1 - İç denetim faaliyeti, idarenin yönetişim, faaliyet ve bilgi sistemlerine ilişkin risklere karşı mevcut kontrollerinin yeterliliğini ve etkililiğini aşağıdaki hususlar çerçevesinde değerlendirmek zorundadır: • Mali ve operasyonel bilgilerin güvenilirliği ve doğruluğu. • Programların ve faaliyetlerin etkililik ve verimliliği. • Varlıkların korunması. • Mevzuata, politika ve prosedürlere ve sözleşmelere uyum.

    2130.D1 - İç denetçiler; danışmanlık görevlerinden elde ettikleri kontrol bilgilerini, idarenin kontrol süreçlerinin değerlendirilmesinde kullanmak zorundadır.

    2200 - Görev Planlaması İç denetçiler, her bir görev için; amaçları, kapsamı, süre planı ve kaynak dağılımı hususlarını da dikkate alan bir çalışma planı hazırlamak ve yazılı hâle getirmek zorundadır.

    2201 - Planlamada Dikkate Alınması Gerekenler Bir görev planlanırken, iç denetçiler aşağıdaki hususları dikkate almak zorundadır: • Görev konusu faaliyetin hedefleri ve performansının, yönetim tarafından kontrol edilmesi sırasında yararlanılan araçlar. • Görev konusu faaliyetin yönetimine ilişkin önemli riskler ve bu risklerin potansiyel etkilerini kabul edilebilir bir seviyede tutmanın yol ve araçları. • Kamu İç Kontrol Standartlarına kıyasla, ilgili faaliyetin risk yönetimi ve kontrol süreçlerinin yeterliliği ve etkililiği. • Görev konusu faaliyetin risk yönetimi ve kontrol süreçlerinde önemli gelişme sağlama fırsatları.

    2201.G1 - İdare dışında yürütülecek bir denetim görevi planlanırken iç denetçiler, görevlendirmenin amaçları, kapsamı, her iki tarafın sorumlulukları (denetim görevi kayıtlarına erişime ve sonuçların dağıtımına getirilecek kısıtlamalar dahil) ve diğer karşılıklı beklentiler konusunda söz konusu taraflarla yazılı bir anlaşma yapmak zorundadır.

    2201.D1 - İç denetçiler, görevlendirmenin amaçları, kapsamı, yerine getirilecek sorumluluklar ve beklentiler hakkında, danışmanlık hizmeti verecekleri ilgili yöneticiyle mutabakata varmak ve çok önemli görevlendirmelerde bu mutabakatı yazılı hâle getirmek zorundadır.

    2210 - Görev Amaçları Amaçlar, her bir denetim ve danışmanlık görevi için belirlenmek zorundadır.

    2210.G1 - İç denetçiler, denetlenen faaliyetle ilgili risklerin ön değerlendirmesini yapmak zorundadır. Görevin amaçları, bu risk değerlendirmesinin sonuçlarını yansıtmak zorundadır.

    2210.G2 - İç denetçiler, görevin amaçlarını belirlerken, önemli hatâların, suistimallerin, mevzuata aykırılıkların ve diğer risklerin meydana gelme ihtimalini göz önüne almak zorundadır.

    2210.G3 - Kontrollerin değerlendirilmesi için yeterli kriterlere ihtiyaç vardır. İç denetçiler, hedef ve amaçlara ulaşılıp ulaşılmadığını belirlemek için yönetimin oluşturduğu kriterlerin yeterlilik derecesini ortaya koymak zorundadır. Bu kriterler yeterliyse, iç denetçilerde kendi değerlendirmelerinde bunları kullanmak; kriterler yeterli değilse, iç denetçiler uygun değerlendirme kriterleri geliştirmek için yönetimle birlikte çalışmak zorundadırlar.

    2210.D1 - Danışmanlık görevi amaçlarının belirlenmesinde, ilgili yöneticiyle mutabık kalındığı ölçüde, yönetişim, risk yönetimi ve kontrol süreçlerinin de göz önünde bulundurulması zorunludur.

    2210.D2 - Danışmanlık görev amaçları, idarenin değerleri, stratejileri ve hedefleriyle uyumlu olmak zorundadır.

    2220 - Görev Kapsamı Görevin kapsamı, görevin amaçlarına ulaşılmasına yetecek seviyede olmak zorundadır.

    2220.G1 – Görevin kapsamı, ilgili sistemlerin, kayıtların, personel ve maddî varlıkların dikkate alınmasını (üçüncü tarafların sahip oldukları dahil) içermek zorundadır.

    2220.G2 – Bir güvence görevi esnasında önemli danışmanlık fırsatları çıkarsa, görevin amaçları, kapsamı, karşılıklı sorumluluklar ve diğer beklentilerle ilgili yazılı bir anlaşma hazırlanmalı ve danışmanlık görevinin sonuçları, danışmanlık standartlarına uygun olarak raporlanmalıdır.

    2220.D1 – İç denetçiler danışmanlık görevlerini yürütürken, görevin kapsamının, üzerinde mutabık kalınan amaçlarla uyumlu olmasını sağlamak zorundadır. İç denetçiler, görev sırasında kapsamla ilgili çekinceleri olursa, göreve devam edilip edilmeyeceğini belirlemek üzere, bunları ilgili yöneticiyle değerlendirmek zorundadır.

    2220.D2 – Danışmanlık görevleri sırasında, iç denetçiler, görev amaçlarıyla uyumlu bir şekilde önemli kontroller ve kontrol zaafiyetleri konusunda dikkatli olmak zorundadırlar.

    2230 - Görev Kaynaklarının Tahsisi İç denetçiler, görevin niteliği, karmaşıklığı, süre kısıtı ve mevcut kaynakları dikkate alarak görevin amaçlarına ulaşmak için uygun ve yeterli kaynakları belirlemek zorundadır.

    2240 – Görev İş Programı İç denetçiler, görev amaçlarına ulaşmalarını sağlayacak iş programları hazırlamak ve kayıtlı hâle getirmek zorundadırlar.

    2240.G1 – İş programları, görev sırasında uygulanacak bilgi toplama, analiz, değerlendirme ve kayıtlı hale getirme prosedürlerini içermek zorundadır. İş programı, saha çalışmasına başlanmadan önce onaylanmak zorunda olup, programda yapılan değişiklikler için de derhal onay alınmak zorundadır.

    2240.D1 – Danışmanlık görevleri için hazırlanan iş programlarının şekli ve içeriği, görevin niteliğine bağlı olarak değişebilir.

    2300 - Görevin Yürütülmesi İç denetçiler, üstlendikleri görevin hedeflerine ulaşmak için yeterli bilgileri belirlemek, analiz etmek, değerlendirmek ve kayıtlı hale getirmek zorundadır.

    2310 - Bilgilerin Belirlenmesi İç denetçiler, görev amaçlarına ulaşmak için yeterli, güvenilir, ilgili ve faydalı olan bilgileri belirlemek zorundadır.

    2320 - Analiz ve Değerlendirme İç denetçiler, vardıkları kanaatleri ve görev sonuçlarını, uygun analiz ve değerlendirmelere dayandırmak zorundadır.

    2330 - Bilgilerin Kaydedilmesi İç denetçiler, vardıkları kanaatlere ve görev sonuçlarına dayanak teşkil eden bütün bilgileri kayıtlı hale getirmek zorundadır.

    2330.G1 – İç denetim yöneticisi, görev kayıtlarına erişimi kontrol etmek zorundadır. İç denetim yöneticisi, gerektiğinde bu kayıtları kurum dışı taraflara vermeden önce üst yöneticinin onayını ve/veya hukuk müşavirliğinin görüşünü almak zorundadır.

    2330.G2 – İç denetim yöneticisi, görev kayıtlarının saklanmasına ilişkin esasları, kayıtların hangi ortamda muhafaza edildiğine bakılmaksızın, belirlemek zorundadır. Bu esaslar, idarenin temel ilkelerine ve ilgili mevzuata uygun olmak zorundadır. 

    2330.D1 - İç denetim yöneticisi, danışmanlık görevi kayıtlarının tutulması, saklanması ve idare içi ve dışı taraflara sunulmasını düzenleyen politikaları belirlemek zorundadır. Bu politikalar, idarenin düzenlemelerine ve ilgili mevzuata uygun olmak zorundadır.

    2340 - Görevin Gözetimi Görevler; görevin amaçlarına ulaşılmasını, kalitenin güvence altına alınmasını ve iç denetçilerin mesleki gelişimini sağlayacak bir tarzda gözetlenmek zorundadır.

    2400 - Sonuçların Raporlanması İç denetçiler, görev sonuçlarını raporlamak zorundadır.

    2410 - Raporlama Kriterleri Raporlar, varılan sonuçlar, uygulanabilir öneriler ve eylem planlarının yanı sıra görevin hedeflerini ve kapsamını da içermek zorundadır.

    2410.G1 – Görevin sonuçlarını gösteren nihai rapor, iç denetçinin görüş ve kanaatlerini de içermek zorundadır. Bu görüş ve kanaatler, üst yöneticinin ve üst düzey yöneticilerin beklentilerini dikkate almak ve faydalı, ilgili, yeterli ve güvenilir bilgilerle desteklenmek zorundadır.

    2410.G2 – İç denetçilerin, denetlenen faaliyete ilişkin iyi uygulamalara ve başarılı performansa denetim raporlarında yer vermesi teşvik edilir.

    2410.G3 – Görev sonuçları idare dışındaki taraflara bildirilirken, söz konusu bildirim, sonuçların dağıtımı ve kullanımı konusundaki kısıtlamaları da içermek zorundadır.

    2410.D1 – Danışmanlık görevi sonuçlarının raporlanmasının şekil ve içeriği, görevlendirmenin niteliğine ve ilgili yöneticinin ihtiyaçlarına bağlı olarak değişir.

    2420 - Raporlamanın Kalitesi Raporların; doğru, tarafsız, açık, özlü, yapıcı ve tam olması ile zamanında sunulması zorunludur.

    2421 - Hata ve Eksiklikler Nihai raporlar önemli bir hata veya eksiklik içeriyorsa, iç denetim yöneticisi, bu raporu alan bütün taraflara düzeltilmiş bilgileri iletmek zorundadır.

    2430 - “Kamu İç Denetim Standartları’na Uygun Olarak Yapılmıştır” İbaresinin Kullanılması İç denetçiler, iç ve dış kalite değerlendirmelerini kapsayacak Kalite Güvence ve Geliştirme Programı sonuçlarının desteklemesi şartıyla, görevlerinin "Kamu İç Denetim Standartları´na Uygun Olarak" yapıldığına dair ibareye raporlarında yer verebilirler.

    2431 - Aykırılıkların Açıklanması İç Denetimin Tanımına, Meslek Ahlak Kurallarına veya Standartlara aykırılık belli bir görevi etkilediğinde, görev sonuçları raporlanırken (iç denetim yöneticisi tarafından) aşağıdaki hususlar özel durum olarak açıklanmak zorundadır: • Tam olarak uyumun sağlanamadığı Meslek Ahlak Kuralı ve/veya Standart. • Aykırılığın sebepleri. • Aykırılığın göreve ve görev sonuçlarının raporlanmasına etkisi.

    2440 - Sonuçların Dağıtımı İç denetim yöneticisi, görev sonuçlarını ilgili taraflara dağıtmak zorundadır.

    2440.G1 – İç denetim yöneticisi, denetim önerilerini yerine getirecek yöneticilere nihai görev sonuçlarının raporlanmasından sorumludur.

    2440.G2 – İç denetim yöneticisi, aksi yasal olarak düzenlenmediği takdirde, görev sonuçlarını kurum dışındaki taraflara göndermeden önce aşağıdaki hususları yerine getirmek zorundadır: • İdare  açısından oluşabilecek muhtemel riskleri değerlendirmek. • Uygun bir şekilde üst yönetici ve/veya hukuk müşaviri ile istişare etmek. • Sonuçların kullanımını kısıtlayarak dağıtımı kontrol altına almak.

    2440.D1 – İç denetim yöneticisi, danışmanlık görevlerinin nihai sonuçlarınınilgili yöneticilere raporlanmasından sorumludur.

    2440.D2 – Danışmanlık görevleri sırasında, yönetişim, risk yönetimi ve kontrol sorunları tespit edilebilir. Bu sorunlar, idare için önemli hâle geldiğinde üst yöneticiye ve üst düzey yöneticilere bildirilmek zorundadır.

    2450 – Kapsamlı Görüş Kapsamlı bir görüş ortaya konulacaksa, üst yöneticinin ve üst düzey yöneticilerin beklentilerinin dikkate alınması ve faydalı, ilgili, yeterli ve güvenilir bilgilerle desteklenmesi zorunludur.

    2500 - İlerlemenin İzlenmesi İç denetim yöneticisi, yönetime rapor edilen sonuçların uygulanma durumunun izlenmesi için bir sistem kurmak ve uygulamak zorundadır.

    2500.G1 – İç denetim yöneticisi, üst düzey yönetimin aldığı tedbirlerin etkili bir şekilde uyguladığından veya üst düzey yöneticilerin gerekli tedbiri almamasının riskini üstlenmeyi kabul ettiğinden emin olmak ve gelişmeleri izlemek amacına yönelik bir takip süreci kurmak zorundadır.

    2500.D1 – İç denetim yöneticisi, ilgili yöneticilerle mutabık kalındığı ölçüde, danışmanlık görevlerinin sonuçlarını izlemek zorundadır.

    2600 - Yönetimin Artık (Bakiye) Riskleri Üstlenmesi İç denetim yöneticisi, üst düzey yöneticinin idare için kabul edilemeyecek düzeyde bir artık riski üstlenmeyi kabul ettiğine kanaat getirdiği takdirde, konuyu üst düzey yöneticiyle müzakere etmek zorundadır. Artık riskle ilgili olarak bir mutabakata varılamazsa, iç denetim yöneticisi, konuyu, çözümlenmesi için üst yöneticiye rapor etmek zorundadır.

23. İç Denetim Meslek Ahlak Kuralları


  • I. GİRİŞ

    5018 sayılı Kamu Mali Yönetim ve Kontrol Kanununun 67 nci maddesinin (k) bendinde iç denetçilerin uyacakları etik kuralların İç Denetim Koordinasyon Kurulunca (Kurul) belirleneceği hükme bağlanmıştır. Ayrıca, İç Denetçilerin Çalışma Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 9 uncu maddesinde iç denetçilerin Kurul tarafından belirlenen denetim standartlarına ve etik kurallara uymakla yükümlü olduğu, bu standart ve kuralların da uluslararası genel kabul görmüş standart ve kurallar dikkate alınarak belirleneceği ifade edilmiştir.

    Bu çerçevede, meslek ahlak kuralları, kamu iç denetim uygulamalarında meslek ahlak kültürünün geliştirilmesi amacıyla Uluslararası İç Denetçiler Enstitüsünün (IIA) Meslek Ahlak Kuralları esas alınarak ve diğer uluslararası mesleki kuruluşların metinlerinden de yararlanılarak oluşturulmuştur.

    İç denetim; kamu idarelerinin çalışmalarına değer katmak ve geliştirmek için kaynakların ekonomiklik, etkililik ve verimlilik esaslarına göre yönetilip yönetilmediğini değerlendirmek ve rehberlik yapmak amacıyla yapılan bağımsız, nesnel güvence sağlama ve danışmanlık faaliyetidir. İç denetim, bir idarenin kontrol, risk yönetimi ve yönetim süreçlerinin etkinliğini değerlendirmek ve geliştirmek amacına yönelik sistemli ve disiplinli bir yaklaşım getirerek idarenin amaçlarına ulaşmasına yardımcı olur.

    Meslek ahlak kuralları; iç denetim mesleği ve uygulamasıyla ilgili ‘İlkeler’ ile iç denetçilerden beklenen davranış tarzını tanımlayan ‘Davranış Kuralları’ndan oluşur.

    Bu meslek ahlak kuralları, iç denetçi tarafından mesleğe girişte okunup imzalanarak iç denetim birimi ile üst yöneticiye sunulur.

    II. İLKELER

    İç denetçilerden aşağıdaki ilkelere uymaları beklenir.

    1. Dürüstlük İç denetçilerin dürüstlüğü güven verir ve böylece vardıkları kanaat ve değerlendirmelere itimat edilmesine zemin oluşturur.

    2. Tarafsızlık, Nesnellik, Bağımsızlık İç denetçiler, yaptıkları denetimlerle ilgili bilgi toplarken, değerlendirirken ve raporlarken en üst düzeyde mesleki tarafsızlık sergiler. İç denetçiler ilgili tüm şartların değerlendirmesini adil ve önyargısız bir şekilde yapar ve kendisi veya diğerlerinin menfaatlerinden etkilenmez.

    3. Gizlilik İç denetçiler, denetim esnasında elde ettikleri bilgilerin gizliliğine saygı gösterir, hukuki ve mesleki zorunluluk olmadıkça bunları yayınlayamaz ve açıklayamaz.

    4. Yetkinlik (Ehil olma) İç denetçiler, iç denetim hizmetlerinin yürütülmesinde gereken bilgi, beceri ve tecrübeyi ortaya koyarlar. 

    III. DAVRANIŞ KURALLARI

    1. Dürüstlük İç denetçiler faaliyetlerini yürütürken:

    1.1. Doğruluk ve sorumluluk duygusuyla hareket eder.

    1.2. Hukuku gözetir, hukukun ve mesleğin gerektirdiği özel durum açıklamalarını yapar.

    1.3. Kanun dışı bir faaliyete bilerek ve isteyerek taraf olmaz veya iç denetim mesleği ve idare açısından yüz kızartıcı eylemlere girişmez.

    1.4. İdarenin meşru ve etik amaçlarına saygı duyar, katkıda bulunur.

    1.5. Aldıkları kararlarda kamu yararını göz önünde bulundurur.

    2. Tarafsızlık, Nesnellik, Bağımsızlık İç denetçiler:

    2.1. Görev alanındaki sorunları ve konuları ele alma konusunda bağımsız ve tarafsızdır.

    2.2. Bağımsızlıklarını her türlü siyasi etkiden korur.

    2.3. Bireysel ya da kurumsal iç veya dış menfaat ve baskılara karşı durur.

    2.4. Denetlenen birim ve diğer taraflarca ileri sürülen bilgi ve görüşleri alır, ancak kararlarını özgür iradesiyle oluşturur.

    2.5. Denetim raporlarını doğru ve nesnel biçimde hazırlar (sonuçlar yalnızca elde edilen kanıtlara dayalı olmalı ve denetim standartlarına uygun olarak birleştirilmelidir).

    2.6. Değerlendirmelerinde tarafsızlığını ihlal eden veya ihlal edebilecek herhangi bir faaliyet veya ilişkinin içerisinde yer almaz. Bu durum, idarenin çıkarlarıyla çatışabilecek faaliyet veya ilişkiler için de geçerlidir.

    2.7. Denetçinin profesyonel yargılama yapmasını zedeleyen veya zedeleyebilecek hiçbir menfaat kabul etmez.

    2.8. Bildikleri halde açıklanmaması durumunda denetlenen faaliyete ilişkin raporun sıhhatini bozacak tüm önemli bulguları ortaya koyar. 

    3. Gizlilik

    İç denetçiler:

    3.1. Görevleri sırasında elde ettikleri bilgilerin korunması ve kullanılması konusunda ihtiyatlı olur. Ancak, yasadışı olan veya ahlaki sayılmayan herhangi bir faaliyeti mevzuat gereği yetkili makamlara bildirir.

    3.2. Sahip oldukları bilgileri, kişisel menfaatleri için veya hukuka aykırı olarak ya da idarenin meşru ve etik amaçlarına zarar verebilecek tarzda kullanmaz.

    4. Yetkinlik

    İç denetçiler:

     4.1. Sadece görevin gerektirdiği bilgi, beceri ve tecrübeye sahip oldukları işleri üstlenir.

    4.2. İç denetim hizmetlerini, kamu iç denetim standartlarına uygun bir şekilde yerine getirir.

    4.3. Kendi yeterlilik ve hizmetlerinin etkinlik ve kalitesini devamlı geliştirir.

    IV. UYGULANABİLİRLİK VE YÜRÜTME

    Meslek ahlak kuralları, iç denetim hizmeti veren iç denetim birimi ve iç denetçileri bağlar. Kamu iç denetçi sertifikasına sahip olan veya iç denetçi adayı olanlar için bu kuralların ihlali, Kurulun yönetmelik ve idari düzenlemelerine göre değerlendirilir ve sonuçlandırılır. Olumsuz bir davranışın meslek ahlak kurallarında açıkça yasaklanmamış olması, o davranışın kabul edilebilir veya doğru olarak değerlendirilmesi sonucunu doğurmaz.

    İç denetçiler, davranışlarını meslektaşlarıyla işbirliği ve iyi ilişkileri destekleyecek şekilde yönlendirmelidir. İç denetçiler:

    1. Diğer iç denetçilerle işbirliği sağlayarak denetim mesleğinin gelişmesine katkı sağlar.

    2. Diğer iç denetçilerle makul ve dengeli ilişkiler kurar. 

    V. ÇIKAR ÇATIŞMASI

    İç denetçiler denetlenen birime denetim dışında danışmanlık veya başka hizmetler veriyorsa, bu hizmetlerin çıkar çatışmasına yol açmamasına özen gösterir.

    İç denetçiler:

    1. Bu tür hizmetlerin yönetimin özgün yetki ve sorumluluk alanına girmediğinden emin olmalı ve bu konular kesinlikle denetlenen birimin yönetimine bırakılmalıdır.

    2. Bağımsızlık ve tarafsızlıklarını etkileyen veya etkileyebileceği varsayılan herhangi bir menfaati reddeder.

    3. Denetlenen birimin yöneticileri, personeli ve ilgili diğer taraflarla, bağımsız davranmasını tehdit eden, etkileyen veya etkileyebileceği varsayılan ilişkilerden kaçınır. Bu husus, idarenin çıkarlarıyla çatışan ilişki ve faaliyetleri de içerir.

    4. Resmi konumlarını özel amaçları için kullanmaz ve yolsuzluk riski içeren veya denetçilerin tarafsızlık ve bağımsızlıkları hakkında şüphe uyandıracak ilişkilerden kaçınır.

24. İç Denetimin Görev, Yetki ve Sorumlulukları


  • Madde 64- Kamu idarelerinin yıllık iç denetim programı üst yöneticinin önerileri de dikkate alınarak iç denetçiler tarafından hazırlanır ve üst yönetici tarafından onaylanır. İç denetçi, aşağıda belirtilen görevleri yerine getirir: a) Nesnel risk analizlerine dayanarak kamu idarelerinin yönetim ve kontrol yapılarını değerlendirmek. b) Kaynakların etkili, ekonomik ve verimli kullanılması bakımından incelemeler yapmak ve önerilerde bulunmak. c) Harcama sonrasında yasal uygunluk denetimi yapmak. d) İdarenin harcamalarının, malî işlemlere ilişkin karar ve tasarruflarının, amaç ve politikalara, kalkınma planına, programlara, stratejik planlara ve performans programlarına uygunluğunu denetlemek ve değerlendirmek. e) Malî yönetim ve kontrol süreçlerinin sistem denetimini yapmak ve bu konularda önerilerde bulunmak. f) Denetim sonuçları çerçevesinde iyileştirmelere yönelik önerilerde bulunmak. g) Denetim sırasında veya denetim sonuçlarına göre soruşturma açılmasını gerektirecek bir duruma rastlandığında, ilgili idarenin en üst amirine bildirmek. İç denetçi bu görevlerini, İç Denetim Koordinasyon Kurulu tarafından belirlenen ve uluslararası kabul görmüş kontrol ve denetim standartlarına uygun şekilde yerine getirir. İç denetçi, görevinde bağımsızdır ve iç denetçiye asli görevi dışında hiçbir görev verilemez ve yaptırılamaz. İç denetçiler, raporlarını doğrudan üst yöneticiye sunar. Bu raporlar üst yönetici tarafından değerlendirmek suretiyle gereği için ilgili birimler ile malî hizmetler birimine verilir. İç denetim raporları ile bunlar üzerine yapılan işlemler, üst yönetici tarafından en geç iki ay içinde İç Denetim Koordinasyon Kuruluna gönderilir.

25. İç Denetimin Tarihçesi


  • 1940 yıllarda Amerika Birleşik Devletleri´nde ortaya çıkan, zamanla özel ve kamu sektöründe ciddi gelişme gösteren iç denetim 1990´lı yıllarda ülkemize özel sektör vasıtasıyla girmiştir. 2003 yılında Resmi Gazetede yayımlanan 5018 sayılı Kamu Mali Yönetimi ve Kontrol Kanunu ile de kamu sektörü iç denetim kavramı ile tanışmıştır. Bakanlığımız iç denetim birimi 2006 yılında kurulmuş olup, ilk iç denetçiler 2007 yılında atanarak görevlerine başlamışlardır. İç Denetim Koordinasyon Kurulu’nun 2007- 2008 yılları arasında düzenlediği periyordik kamu iç denetçilik sertifika eğitimleri sonrasında Bakanlığımızda fiilen iç denetim faaliyetlerine başlanmıştır. 

26. Mesleğe Giriş


  • Bakanlığımızda İç denetçi olarak atanabilmek için öncelikle 5 yıl denetim elemanlığı veya 8 yıl uzmanlık tecrübesi aranmaktadır. Bu kriterin yanında 50 YDS (KPDS) dil puanına sahip kişiler ÖSYM´nin yapmış olduğu iç denetçilik ön eleme sınavında başarılı olup, Maliye Bakanlığı İç Denetim Koordinasyon Kurulunca verilecek 3 aylık sertifika eğitimine katılma hakkı elde etmektedirler. Eğitim sonrası yapılacak sertifika sınavında başarılı olanlara A1 düzeyi Kamu İç Denetçi Sertifikası verilmektedir. Bakanlığımızda iç denetçilerinin ataması Sayın Bakanımız tarafından yapılmaktadır.

Emniyet Mah. Gazeteci Yazar Muammer Yaşar Cad. MEB Beşevler Kampüsü, H Blok 06560 Yenimahalle/ANKARA - 90 312 413 18 00

MEB © - Tüm Hakları Saklıdır. Gizlilik, Kullanım ve Telif Hakları bildiriminde belirtilen kurallar çerçevesinde hizmet sunulmaktadır.